
Prebiotics trong chăm sóc da lão hoá
27/08/2025
6 phút đọc
Nội dung bài
viết
KHÁI QUÁT VỀ HỆ VI SINH VẬT TRÊN DA
Làn da không chỉ là một hàng rào bảo vệ vật lý, mà còn là môi trường sống của một bộ sưu tập đa dạng các vi sinh vật – bao gồm vi khuẩn, nấm, vi rút, ký sinh trùng. Hệ vi sinh vật trên da tạo nên một sinh quyển độc đáo, tham gia vào nhiều chức năng sinh học quan trọng. Trong đó, các vi sinh vật cộng sinh sẽ bảo vệ da chống lại sự xâm nhập của các sinh vật gây bệnh hoặc có hại hơn. Những vi sinh vật này cũng có thể có vai trò trong việc “giáo dục” hàng tỷ tế bào T trong da, để chúng phản ứng và xử lý những vi sinh vật gây bệnh tương tự.
Vi sinh vật (vi rút, vi khuẩn và nấm) và ký sinh trùng bao phủ bề mặt da, cư trú sâu trong lông và các tuyến. Trên bề mặt da, vi khuẩn hình que và vi khuẩn hình cầu – chẳng hạn như Proteobacteria và Staphylococcus spp., tạo thành các cộng đồng gắn bó sâu sắc với các vi sinh vật khác. Nấm Commensal như Malassezia spp. phát triển cả dưới dạng sợi nấm phân nhánh và như các tế bào riêng lẻ. Các phần tử vi rút sống tự do và cả trong tế bào vi khuẩn. Các loài ký sinh trùng da, chẳng hạn như Demodex folliculorum và Demodex brevis là một số loài động vật chân đốt nhỏ nhất sống trong hoặc gần các nang lông. Các phần phụ của da bao gồm nang lông, tuyến bã nhờn và tuyến mồ hôi.
Mỗi loại vi sinh vật trên da đều có vai trò đặc biệt. Vi khuẩn “tốt” như Staphylococcus epidermidis giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại. Các loại nấm như Malassezia, mặc dù có thể gây ra vấn đề như kích ứng, nhưng cũng tham gia vào việc duy trì độ ẩm và bảo vệ da khỏi các tác nhân bên ngoài. Trong khi vi rút có thể ảnh hưởng đến vi khuẩn và cả hệ miễn dịch.
Chính vì thế, việc duy trì cân bằng sinh học trên bề mặt da đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo chức năng tự nhiên của làn da. Để làm được điều này, ngành công nghiệp chăm sóc da hiện nay đã và đang đặc biệt chú trọng vào Probiotic, Prebiotic và Postbiotic – ba yếu tố quyết định đến sự tương tác tích cực giữa vi khuẩn, nấm và các thành phần khác trên da.
Probiotic
Probiotic là các vi khuẩn “tốt” hay lợi khuẩn, thường được thêm vào các sản phẩm thực phẩm hoặc mỹ phẩm để hỗ trợ sức khỏe. Những loại vi khuẩn này có khả năng cải thiện hệ tiêu hóa, hấp thụ dưỡng chất và duy trì cân bằng vi khuẩn trong đường ruột. Trong lĩnh vực chăm sóc da, probiotic giúp cải thiện tình trạng da bằng cách ổn định hệ vi khuẩn trên bề mặt da, kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn có hại, bảo vệ làn da khỏi các vấn đề như viêm nhiễm, mụn, và kích ứng.
Prebiotic
Prebiotic là các chất dinh dưỡng cung cấp nguồn thức ăn cho vi khuẩn “tốt”, thường là chất xơ chiết xuất từ trái cây, rau củ và mật ong. Prebiotic tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của probiotic và giữ cho hệ vi khuẩn đường ruột ổn định. Trong ngành mỹ phẩm, prebiotic thường được sử dụng để cung cấp dưỡng chất cho vi khuẩn trên da, giúp duy trì sự cân bằng và khả năng tự phục hồi của làn da.
Khi kết hợp cùng nhau, Probiotic, Prebiotic và Postbiotic tạo nên một hệ thống chặt chẽ giúp duy trì và củng cố hệ vi sinh vật trên da. Trong điều kiện thông thường, các Probiotics giúp ức chế sự phát triển của các hại khuẩn. Tuy nhiên, bản thân Probiotics cũng là vi khuẩn sống, do đó khi lựa chọn sản phẩm chứa Probiotic, việc áp dụng một lượng lớn vi khuẩn sống mà không biết rõ tình trạng cụ thể của da có thể dẫn đến mất cân bằng. Điều này có thể gây ra tình trạng thừa hoặc thiếu hụt vi khuẩn, dẫn đến những tác động tiêu cực cho làn da. Ngoài ra, mỹ phẩm chứa Probiotic cũng đặc biệt khó bảo quản vì Probiotic là các vi khuẩn sống – dễ nhạy cảm với nhiệt độ, ánh sáng cũng như các tác động khác từ bên ngoài. Để bổ sung Probiotic, chúng ta nên ưu tiên lựa chọn đường uống.
Trong khi đó, Prebiotic và Postbiotic hướng đến việc cung cấp môi trường lý tưởng cho vi khuẩn “tốt” tự phát triển và giữ cân bằng tự nhiên. Lúc này, Prebiotic cung cấp dưỡng chất, còn Postbiotic cung cấp một môi trường sống lý tưởng cho vi khuẩn. Điều này giúp tạo ra sự hài hòa tự nhiên, kiểm soát và duy trì cân bằng hệ vi sinh vật trên bề mặt da.
Vì vậy, thay vì chỉ đơn giản là bổ sung vi khuẩn sống mà không biết đến tình trạng cụ thể của da, cung cấp Prebiotic và Postbiotic là một cách thông minh để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển tự nhiên của vi khuẩn lành mạnh. Điều này giúp làn da tự xử lý và duy trì sự cân bằng một cách hiệu quả, mang lại lợi ích dài hạn cho sức khỏe tổng thể của làn da.
Điều này cũng là lý do các thương hiệu mỹ phẩm chăm sóc da chuyên nghiệp và chuẩn khoa học thường ưu tiên lựa chọn ứng dụng Prebiotic và Postbiotic trong sản phẩm của mình
Tác động của Prebiotic lên làn da
Vai trò:
- Duy Trì Cân Bằng Vi Khuẩn: Prebiotic giúp duy trì sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và có hại trên da, tạo một môi trường sống lý tưởng cho vi khuẩn lành mạnh.
- Khôi Phục Độ Ẩm Cho Da: Các thành phần của Prebiotic như Oligosaccharides có khả năng giữ nước, giúp khôi phục và duy trì độ ẩm cho làn da.
- Tăng Cường Chức Năng Bảo Vệ: Prebiotic tạo nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn lành mạnh, giúp củng cố hệ thống bảo vệ tự nhiên của da.
- Ngăn Ngừa Vi Khuẩn Có Hại: Bằng cách giữ cho vi khuẩn lành mạnh đạt đến mức cân bằng lý tưởng, Prebiotic giúp kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn có hại, ngăn chặn các vấn đề da như viêm nhiễm, mụn, kích ứng hiệu quả.
Một số loại Prebiotic điển hình và tác động của chúng:
- Inulin: Tăng cường độ ẩm cho da và giúp duy trì sự ổn định của hệ vi sinh vật.
- Fructooligosaccharides (FOS): Cung cấp năng lượng cho vi khuẩn lành mạnh, giúp da trở nên mềm mại và mịn màng.
- Galactooligosaccharides (GOS): Tăng cường chức năng bảo vệ tự nhiên của da và giúp kiểm soát vi khuẩn có hại.
- Xylooligosaccharides (XOS): Hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào da và giảm tác động của yếu tố lão hóa.